Helil Kilisesi

Assyrian Church of the East

Love from Assyria to all People of the World.

Khaya Omta Atureta
Tiglath Pileser

Bu dönemde gerçekleşen savaşlar yüzünden birçok Nasturi köyü, boş kaldığı için yörede yaşayan bazı Kürt grupları tarafından talan edilmiştir. Özellikle 6.yüzyıldan beridir ayakta duran birçok kilise ve manastır talan edildikten sonra harabeye çevrilmiştir. Nasturilerin 19.yüzyılda yaşadığı o kaos ortamında kiliselerinin durumunu, Amerika’ ya göç edip oraya yerleşen Son Nasturi Patriği Mar Şemon Benjamin’in kız kardeşi Surma Hanım, Ninova'nın Yakarışı adlı kitabında bu savaş dönemini anlatırken şöyle yazmaktadır: ‘’Diğer çok zengin bir kilise de Cilo' da ki Mar Zayya (Dêra Mate olarak bilinir) Kilisesi’dir. Burada altın ya da gümüş haçlar, kâseler, tepsiler, antika buhurdanlıklar, devekuşu yumurtaları, çok büyük Çin vazoları, 1000 yıllık parşömen üzerine yazılmış kitaplar ve Hz. Muhammed'in verdiği, üzerine bu kilisenin korunmasına dair bir fermanın yazıldığı ipek bir mendil bulunuyordu. Ne yazık ki bütün bu zenginliklerden geriye küllerden başka bir şey kalmadı. Vazolar paramparça olmuş tüm değerli eşyalar çalınmıştı. Bunu yapanlar büyük ihtimalle Oramarlı Kürtlerdi.’’ diye belirtmektedir. Bu bölümün devamında, Surma Hanım kiliselerinin yok edilmesiyle ilgili olarak, Kürtlere ithafen şu soruyu soruyor: ‘’Kiliselerimizi belki yeniden yapabiliriz ama sormak gerekir: Kürtler yok ettikleri değerleri, sebep oldukları harabelerin arasında yeniden nasıl canlandırabilecekler?’

Bu kadar sene insanlara rağmen ayakta kalabilmesi ziyaret edilmeyi hak ediyor.

Şehirden 10 kilometre mesafede bulunan Zap Vadisi'nin Helel mevkiinde bulunan ve bin yıllık bir geçmişi olan Nasturilere ait olduğu sanılan Helil Kilisesi, 6.85x10.00 metre ölçüsünde dikdörtgen planlı kilisedir. Doğu, batı doğrultusunda üzeri beşik tonoz ile örtülmüş, batı yönündeki mazgal pencereleri ile içerisi aydınlatılmış. Kilisenin girişten sonraki bölümüne ise sivri kemerli iki demir kapıdan geçiliyor. Zorlu hava şartlarına rağmen günümüze kadar ayakta kalmayı başarmış bölgedeki diğer kiliseler gibi onarım ve bakım istiyor. Bölgemizdeki hiçbir kültür mirasımıza sahip çıkamıyoruz, medreselerimiz camilerimiz harap şekilde kiliselerimiz de aynı şekilde kiliselere insanlarımız daha çok zarar veriyor. Hem insanlarımız hemde Hakkari'de ilgili kamu kuruluşları bu tarihi eserlerimize sahip çıkmalıyız ve korumalıyız.

Olağanüstü bir yer ve gezilip görülmeye değer son derece güzel buldum